Renata Putzlacher
(1966-)
Urodziła się w 1966 roku w Karwinie. Ukończyła Polskie Gimnazjum w Czeskim Cieszynie, a następnie filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1989–2001 kierownik literacki sceny polskiej Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie. Następnie zawodowo związana z Uniwersytetem Masaryka w Brnie, gdzie prowadzi zajęcia z literatury polskiej i translatoryki. Współzałożycielka kawiarni literackiej „AVION“. Laureatka wielu nagród literackich, zarówno w Czechach, jak i w Polsce.
Debiutowała w 1990 roku tomikiem „Próba identyfikacji“, podejmując głównie tematy egzystencjalne. Kolejne dwa tomiki „Kompleks Ewy“ oraz „Oczekiwanie“ związane są tematycznie z wydarzeniami w życiu prywatnym poetki – poruszana jest kwestia nowych ról w życiu kobiety – żony i matki. W tomikach „Ziemia albo-albo“ oraz „Pomiędzy“ poetka dokonuje z kolei głębokiej refleksji nad obecnym stanem i przyszłością Zaolzia i jego kultury. Oprócz twórczości poetyckiej warto wspomnieć autorstwo licznych spektakli teatralnych (z których najbardziej znany jest wspólny polsko-czeski spektakl „Cieszyńskie niebo“, wystawiany przez teatr w Czeskim Cieszynie w latach 2004-2011), piosenek, felietonów, tłumaczeń z języka czeskiego i in.
Należy dziś do najwybitniejszych autorów z ziemi zaolziańskiej. Więcej o autorce w rozdziale „Motyw małej ojczyzny. Polemika z zaolziańskością. Poszukiwanie tożsamości”
Dzieła
„Próba identyfikacji“ (1990) – tomik poetycki
„Kompleks Ewy“ (1992) – tomik poetycki
„Oczekiwanie“ (1992) – tomik poetycki
„Ziemia Albo-Albo“ (1993) – tomik poetycki
„Małgorzata poszukuje Mistrza“ (1996) – tomik poetycki
„Pomiędzy“ (2001) – tomik poetycki
„Mezi řádky“ (2003) – tomik poetycki
„Angelus“ (2006) – tomik poetycki
„W Kawiarni Avion, której nie ma“ (2013) – reportaż
„Pamięć” (2018) – tomik poetycki
Fragmenty
Wrażliwa
Chodziła ostrożnie
by nie podeptać
mrowisk
omijała kępki
bladych zawilców
i gniazda ptasie
zabłąkane w trawach
Stąpała na palcach
nie budząc śpiących
chodziła lekko
po równoważniach
życzliwości
Wczoraj podeptały ją
nieostrożnie
wielkie buty
przeznaczenia
Już nie stanęła
na własnych nogach
rzucona w kąt
obojętności
(Spotkanie. Almanach poezji i prozy, Ostrava 1985)
Trwanie
Jeżeli jestem i jeżeli we mnie
drga jeszcze struna niegdyś potrącona
w latach dzieciństwa kiedy dobry anioł
muskał mnie piórem po nosie
gdy w trawie liczyłam plamki
drgające w powietrzu
Jeśli te plamki te bańki mydlane
znowu wracają to znaczy że jestem
mimo upływu lat nadal jestem
tamtą dziewczynką
Ma wiara w anioły trwa niezachwiana
wbrew wtajemniczeniom
I nie uwzględniam wcale
słowa byłam Dopóki będę
Póki te plamki te piórka muskają
słodko jak kiedyś Jak zawsze
Składam landszaftom hołd
bo bez nich trwanie
byłoby męką i rozczarowaniem
***
Tyle teraz
aniołów
w sklepach.
Tak mało
skrzydeł
w nas…
Kolumb raz jeszcze
Kiedy znowu odwiedzam Nowy Świat
który razem ze mną się zestarzał
już nie daję się oczarować
miejscowym kacykom
choć ich bezzębny szaman
do złudzenia przypomina
moją prababkę
o brzmiącym obco nazwisku
Amerykę można odkryć
raz w życiu przez przypadek
a potem trzeba się opowiedzieć
założyć przepaskę na biodra i paciorki
albo też patrzeć z pokładu
bez bagażu sentymentów
na plemię które w glorii rytuałów
tak wzruszająco
odchodzi w przeszłość
(R. Putzlacher, Angelus, Czeski Cieszyn 2006)
Renata Putzlacher, Divertimento cieszyńskie
Interpretacja Anna Paprzyca
Polecane strony
Strona własna Renaty Putzlacher
T. Kijonka, Czy zagrożona przyszłość…?
K. Kossakowska-Jarosz, Ucieczka od „Historii drepczącej na przyzbie”. Temat kresowego Zaolzia w twórczości Renaty Putzlacher
J. Picheta, Wielokorzenna. Dwubrzeżna
K. Pospiszil, Swojskość i utrata. Obraz Górnego Śląska w literaturze polskiej i czeskiej po 1989 roku
R. Putzlacher, Kawiarnia Avion, której nie ma?
R. Putzlacher, Poeta zaolziański czy czeski?
K. Szkaradnik, Graniczny most (nie)pamięci i kawiarnia pięciu języków. Wokół cieszyńskiej sylwy Renaty Putzlacher
< Lucyna Przeczek-Waszkowa Jan Pyszko >
