Kazimierz Kaszper

CIENIE

dla W. Przeczka

już ciebie nie wywlokę z tamtego poddasza
już ze mną nie wyjdziesz na drogę
inna przed nami rozwarta komnata
próżna tęsknota za domem

jeszcze parę listów szumi w skroniach
jeszcze się kilka zaklęć na naszych oddechach kołacze
lemiesze sposobią oracze

byliśmy wierni pokorni i niepamiętliwi
z jednego źródła piliśmy zatrutą bajkę
las zgęstniał w niemy labirynt
wiatr zdmuchnął ostatnią zapałkę

(Zaproszenie do źródła. Wiersze 26 poetów zza Olzy, [Toruń 1987])

OPĘTANIE

(wyrwane z życiorysu)

3 XII 1978

Ostra wymiana zdań z J. i R. Zademonstrowali typowo obłudne czeskie zatroskanie polską rzeczywistością, a zwłaszcza skutkami gospodarczymi, jakie może mieć dla Kraju wybór na Stolicę Piotrową biskupa metropolity krakowskiego, Karola Wojtyły. Oni w ogóle nie uświadamiają sobie, pod jak wielką presją czeskiej propagandy żyją w tej chwili. Typowa czeska niekonsekwencja — napierdalają na własną rzeczywistość, nie widząc, że są jej cichymi wspólnikami. Natomiast w innych krajach, zwłaszcza w Polsce, dostrzegają nieprawidłowości natychmiast. Ale bo też łatwiej uchwycić błąd w rachunkach matematycznych niż w komplecie Serca i Historii, który w przypadku Polski jest koniecznością dziejową, wręcz budowniczym współczesności i przyszłości. A w Czechach liczy się dnie i noce, czyli historię, miarą wyłącznie dochodu narodowego. Doprawdy, nie wiedzieć czemu w Czechach dochód ma przydawkę narodowy?

A wieczorem, na imieninach u K. w Polsce, znowu dałem się unieść dawnej złej miłości i wespół z jednym z gości, niejakim panem M., jąłem się zastanawiać nad możliwościami uzdrowienia Rzeczypospolitej. Pan ów, mówiący piękną kresową polszczyzną, w której wyrazy takie jak „biesiada” czy „kmieć” przyprawiają mnie o zawrót głowy, jest zwolennikiem ekonomizmu. Konkretnie, marzy, by w Polsce wprowadzono bezrobocie, bo „wtedy się nauczą”. Jest to niewątpliwie człowiek apodyktyczny, na dodatek technik z tej parafii, która ma kompleksy niedocenienia. Dlatego nie zamierza rozwiązywać problemu kompleksowo. „W każdym zakładzie bezwzględnie należy obniżyć załogę o 10%. I to da wynik natychmiastowy.”

Swoją drogą, jeśli rano potrafię z taką samą pasją i wiarą bronić polskiej rzeczywistości, z jaką wieczorem jestem w stanie ją ganić, to coś niedobrze z moim myśleniem. Jeśli nie mogę o gospodarce Polaków i o mentalności narodu rozmawiać jednym językiem, jeśli tych dwóch spraw nie jestem w stanie rozwiązywać w zgodzie ze swoim patriotyzmem i ze swoim doświadczeniem obywatela Czechosłowacji, to coś bardzo nawala. Albo moje poczucie narodowe, albo moja logika. A może ten temat po prostu nie jest dla mnie?!

6 XII 1978

Niektórzy niemądrzy politycy lubią udawać, że dominują nad pisarzem, ale jest to złudzenie; oni chcą dominować nad nim, aby utrwalić w sobie przekonanie, że dysponują prawdą. A zawodem polityka jest właśnie kamuflaż — kamuflowanie prawdy.

My, Zaolziacy, przyzwyczailiśmy się od dawna do tego, że nie ma prawd czystych, że są tylko prawdy tej lub innej nacji, tego lub innego punktu widzenia, tej lub innej grupy społecznej — racje Czechów i Polaków, i Niemców, i te najmniejsze racje — racje nasze, Zaolziaków; racje panów na Cieszynie i Frysztacie, racje dyrektorów hut i kopalń, racje wielkich gospodarzy i racje nasze — chłopów, górali, pasterzy, rolników, górników, hutników — racje zaolziańskiej masówki, zaolziańskiej drobnicy. Wiemy od dawna, że te nasze drobne racje najmniej ważą w świecie i dlatego kładziemy je na szale wyłącznie naszej, zaolziańskiej wagi.

Zdecydowanie urzędnik i działacz PZKO wyrasta w swoim mniemaniu ponad region i ponad swoich członków-wierzycieli, kiedy wyrażają chęć współpracy z nim poza regionalne, a nawet ponadregionalne towarzystwa i placówki (vide: S. w Toruniu, vide: B., G., P. w SLA).